İlkel insanın mağara resimlerinde çizmeye başladığı at, tarih boyunca ritüel kültürünün de bir parçası olmuştur. Toplum yaşamını tarih boyunca etkileyen gerek dinsel gerekse başkaca sosyal olguların, geleneklerin içerisinde yer alan dans ve müzik sanatı da bu önemli kültür unsurundan günümüze kadar etkilene gelmiştir.

Tarih boyunca atı kendisi ile özdeşleştiren insanoğlu atın hareketlerini, adımlarını ve seslerini taklit etmek suretiyle dans ve müzik yaratılarının içerisine taşımıştır. Günümüzdeki birçok etnik topluluk at taklidi ile gerçekleştirdiği danslarında çeşitli mistik duyguları ortaya çıkaran, yaşam döngüsü içerisinde yer alan iyi ve kötü durumlarını vurgulayan hareketlerin yanı sıra dans hareketlerine yardımcı olacak biçimde çeşitli materyallerle atı sembolize etmiştir.

Endonezya Yogyakarta’da Kuda Lumping Dansı

Bu danslar sırasında sembolik materyallerle birlikte vücuduna ek olarak yapılan at biçimli kostüm unsurları ya da ağaçtan yapılan at modelleri bulunmaktadır. Örneğin Endonezya’da Yogyakarta, Java ve Bali adalarında yerli halk her yıl düzenlenen festivallerde bambu kamışı üzerine kumaşlarla işlenmiş atlar üzerine binerek geleneksel çalgıları eşliğinde Ebeg ya da  Kuda Lumping dansını yaparlar. Bu atlar üzerinde trans haline geçerek yaptıkları ani ve düzensiz hareketlerle kendilerinin kontrolsüz bir güce sahip olduklarını ya da yaptıkları daha yavaş ve bilinçli hareketlerle de kontrollü, bilge kimseler oldukları vurgulayarak iyi – kötü döngüsünü ortaya koymaktadırlar [1].

Ortaçağda Avrupa’da da en sık görülen danslardan birisi olan ve kılıç ya da sopalarla yapılan Morris Dans’ta dansçıların arasında en önemli işlevi at kostümü giymiş dansçılar üstlenirdi [2]. 

İngiltere’de Morris Dans geleneği

Günümüze kadar geleneksel yapısını festivaller sayesinde koruyabilmiş olan Morris Dans’ın çeşitli kaynaklarda Kuzey Afrika Arap (Moorish) kökenli olduğundan söz edilmekte ve Almanca "Moriskentanz", Fransızca "Morisques", Hırvatça "Moreška", İtalyanca ve İspanyolca "Moresco, Moresca veya Morisca", Romence ise "Morişca" olarak adlandırılmaktadır [3].

İngiltere ve Avrupa’dan 19. yüzyılın ortalarından itibaren gerçekleşen göçler sayesinde de Avusturalya, Yeni Zelanda ve Amerika Birleşik Devletlerine de götürülen Morris Dans geleneği baharın gelişinin kutlandığı günlerde yapılan en önemli geleneksel danslar arasındadır.  Bir görüşe göre Hristiyan rahiplerden gizlenmek için yüzlerini siyaha boyayarak bu pagan törenlere katılan halk böylelikle "Mağrıbi insanlara (Moorlara)" benzedikleri için bu dansın adı Moorish dans adını almıştır.

Bir başka görüşe göre ise bu dansın İngiltere'ye İspanya'dan gelmiştir. 1387'de III. Edward, İkinci oğlu John Gaunt tarafından ordunun İspanyol savaşlarından döndüğü zaman getirilmiştir. Mooris dansının ilk kaydı, 1468'de Lanherne Cornwall'da, Staffordshire'daki Betley'de 1470'den kalma eski bir evdeki boyalı bir cam penceredeki resimde bulunmaktadır. Bu resimde Morris Müzisyenleri ile birlikte, at figürlü bir komik, iki Robin Hood karakteri, Maid Marian ve Friar Tuck bulunmaktadır [5].

 İspanya’da Bask Bölgesi’nde Morris Dans

Katalonya’da Morris Dans

Günümüz modern toplumlarında bile at unsuru hem müzikal hem de dans hareketlerinin katkısıyla dünyanın en saf, en doğal varlıkları olan çocukların oyunlarının içerisinde yer almaktadır. Çocuklar da kendilerine en yakın buldukları hayvanları taklit ederler.

[1] http://en.wikipedia.org/wiki/Kuda_Lumping

[2] http://www.digplanet.com/wiki/Hobby_horse

[3] http://www.morrisdancing.org

[4] https://www.royalalberthall.com/about-the-hall/news/2014/january/folk-festivals-at-the-hall-1927-1984/

[5] http://www.sarum.myzen.co.uk/New%20History%20of%20Morris%20Dancing.htm

[6] https://www.worlddanceheritage.org/morris-dancing/