facebook twitter instagram google-plus pinterest linkedin search heart chat eye trending-up clock font keyboard_arrow_up
M. Tekin Koçkar Öğretim Görevlisi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  1. Anasayfa >
  2. Dünyada Atçılık Uygulamaları >
  3. Atlı Oyunlar 2: Meksika’da Rodeo (Charreada)
M. Tekin KOÇKAR
5 Dakika Okuma Süresi
+ -

Atlı Oyunlar 2: Meksika’da Rodeo (Charreada)

16. yüzyılda İspanya’dan getirilen Haciendas (Çiftlik ve Çiftlik İşleri) adı verilen hayvancılıkla ilgili geleneklerle gelişen ve Charreada adı verilen Meksika Rodeosu, Charro adı verilen biniciler tarafından yapılır.

Charreria3

Haciendas’da Charra’lar

Meksika’da İç Savaş ve Devrim’den önce Charro’lar bir sınıf mücadelesi vermekteydi. Meksika endüstrisinin büyük bölümünü oluşturan büyük baş hayvancılık Charro’lar tarafından yapılırdı. Charro’lar Devrim öncesinde kendi aralarında eğlenmek için geleneksel çiftlik işlerinin oyun ve spor olarak tasarlandığı Charreada’lar düzenlerlerdi.

mexico-rodeo-nj-01

Charra’lar geçit töreninde

Haciendas adı verilen bu eğlenceli festivallere kadınlar, çocuklar ve erkekler atlarına biner geleneksel giysilerini giyerek katılırlardı. Devrim sonrasında dağıtılan Charro’lar yerine Birinci Dünya Savaşı’na kadar Amerikan Rodeosuna benzeyen bazı eğlenceli yarışmalar düzenlenmeye başlamıştı. Ancak 1921 yılında Ulusal Charros Derneği (Asociación Nacional de Charros - ANC)’nin kurulmasıyla yeniden canlandırılmaya başlayan Charro gelenekleri ve Haciendas, eski geleneksel biçimine dönüştürülmeye çalışıldı.

1930’lu yıllarda Meksika Sinemasının endüstri haline gelişi de Charros geleneğinin canlandırılmasına büyük katkıda bulunmuştur. 1970 yılında daha geniş ve uluslararası bir biçimde organize edilen Meksika Charreria Federasyonu (Federacion Mexicana de Charrería- FMCH), Meksika’nın yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’da çeşitli organizasyonlar düzenlemektedir.

Charro ve Azteca atı

Genellikle Meksika’da yetiştirilen Azteca ırkı atlara binen biniciler, Haciedas’a geleneksel Charro giysileri ve Sombrero adı verilen şapkalarıyla katılırlar. Haciedas önce tüm katılımcıların geçit töreniyle başlar. Törene Mariachi denen müzik toplulukları eşlik eder. Charra adı verilen kadınlar geniş pileli ve renkli giysileriyle at binerler. Geçit töreninin ardından yarışmalar bölümüne geçilir. Yarışmalar erkekler arasında 9, kadınlar arasında 1 kategori olmak üzere toplam 10 kategoride yapılır. Amerikan Rodeosuna benzeyen bazı yarışlar dışında geleneksel olanları da vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

1. Cala de Caballo (Dizginleme - Reining): Atı dizginlemek, atın yeteneklerini göstermek amacıyla yapılır. Dörtnala giden bir atı arka ayakları üzerinde sürtünerek durdurmak, arka ayakları üzerinde sağdan ve soldan süratli dönüşler yaptırma gibi hareketler uygulanır. Binici için en zor yarışma türlerinden biridir. Escaramuza yarışmalarında kadın biniciler (Charra) tarafından da yapılır.

Cala de Caballo  (Charro)

Cala de Caballo (Charra)

2. Piales en Lienzo (Heeling): Arena’ya sürülen bir atı, kement atarak arka ayaklarından yakalama yarışmasıdır. Kementli biniciye üç fırsat verilir.Atı yakalayabildiği en kısa süre ve mesafeye göre puanlandırılır. 

Charreria2

Piales en Lienzo (Heeling)

3. Colas en el Lienzo veya Coleadero (Steer Wrestling): Boğa veya danayı dörtnala giden bir atın üzerinden atlayarak kuyruğundan veya boynuzlarından yakalayıp yere yıkmayı amaçlar. Puanlar yere yıkma tekniği ve zamanlamayla verilir.

4. Jineteo de Toro (Bull Riding).900 ile 1200 kg. arasında ağırlığı olan boğaların üzerinde en az 8sn. durmayı gerektiren bir yarıştır.

5. Terna en El Ruedo (Team Roping): Üç Charro’nun takım halinde kementle dana yakalama yarışmasıdır.

6. Jineteo de Yegua (Bareback Riding); Eğitimsiz vahşi bir ata eyersiz binme yarışmasıdır.

7. Manganas Pasta (Forefooting): Üç atlı ve bir yayan Charro tarafından genç ve vahşi kısrağı kementle yakalama yarışmasıdır.

Charro 4

Manganas Pasta

8. Manganas Caballo (Forefooting on Horseback); Üç atlı charro tarafından genç ve vahşi kısrağı kementle yakalama yarışmasıdır.

Manganas Caballo

9. El Paso de la Muerte (The pass of death - Ölüm Geçişi): Üç atlı Charro’nun eyersiz bir vahşi ata dörtnala giderken yetişerek at değiştirme yarışmasıdır. Biniciler eyersiz vahşi ata birbirleri ile yarışarak binmeye çalışırlar.

Charro (Paso de Muerte)

El Paso de la Muerte(Ölüm Geçişi)

10.  Escaramuza (Skirmish): Meksika Rodeo yarışlarına 1992 yılında eklenen ve kadınların hassas binicilik yeteneklerini takımlar halinde gösterdikleri bir yarışmadır.

Escaramuza

Bu yarışmalar dışında tüm Rodeo gösterilerinde at üzerinde ya da yerde "Floreo de Reata - İp çevirme" gösterileri de yer almaktadır.

Floreo de Reata