facebook twitter instagram google-plus pinterest linkedin search heart chat eye trending-up clock font keyboard_arrow_up
M. Tekin Koçkar Öğretim Görevlisi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  1. Anasayfa >
  2. Binicilik >
  3. Özkan TEMURLENK - MAMŞİRATİ: Binicilikte At Seçimi
M. Tekin KOÇKAR
6 Dakika Okuma Süresi
+ -

Özkan TEMURLENK - MAMŞİRATİ: Binicilikte At Seçimi

Binici adayı eğitmenlerinin, eğitimde biniciye uygun öğretmen at kullanmaları en önemli koşuldur. Başlangıçta, öğretmen atın beden yapısı, yürüyüşü ve kaburgaları binicinin beden yapısına uygun olması istenilen bir durumdur. Cidago yüksekliği burada önemli bir etkendir. Başlangıçta zayıf biniciler ve özellikle çocuklar iyi huylu, ağız hareketleri yumuşak, küçük atlarla yani ponilerle çalışırlarken, aşırı kilolu biniciler daha kuvvetli atlarla çalışmalıdırlar. Ancak eğitim ilerledikçe de binicilik hislerini geliştirmek için sık sık at değişikliği yapılmalıdır. Birçok şey biniciye ilk eğitimi veren atın tipine bağlıdır. Öğretmen atlar, sakin ve denetlenebilir bir canlılığa sahip olmalıdır. Yapılacak çalışmalar sonucunda, ulaşılmak istenen yumuşak binişin sağlanabilmesi için, binicinin korkusunun giderilmesi gerekir. Bu da ancak sakin bir öğretmen at yardımıyla gerçekleşebilir. Eğitmenler önceden lonj (çılbır) eğitiminde iyi çalışmış, yavaş, dengeli, tempolu ve istekli olarak adeta, süratli ve dörtnal yapacak şekilde atları eğitmişlerse başarılı olurlar. 

Atın hareketleri uygun ve kolayca yönetilebilirse çocuğa cesaret verir. Ata hâkim olduklarını ve istedikleri zaman hareketlerini denetleyebilecekleri kanısını edinirler. Avrupa'da her yıl gittikçe daha çok küçük yaşta binicilerin küçük atlarla (ponilerle) biniciliğe başlaması yaygınlaşmaktadır. Normal atlara binmek zorunda kalan küçük binicilerin eğitmenleri, küçük atlara binmeyi o şekilde özendirdiler ki, vaz geçilmez öğrenci atları olmuşlardır. Aynı zamanda, küçüklerin özellikle de bacak gelişimindeki olumsuzluklarını ortadan kaldıran iyi bir yöntemdir. 

Küçük binicilerin normal bir ata binmesi, yetişkinlerin file binmesi gibi rahatsızlık verir ve üzerinde etkisiz kalır. Genelde ise binici adayını korkutan, atın yüksekliği ve genişliği olur. Bu ise tamamen doğaldır ve bu korkaklık iyi bir eğitmenle kolaylıkla giderilebilir. Normal bir ata bindirilen küçük binicilerden, eğitimde atını uygun kavraması veya uygun uyarı ve yardımları yapması istenir.

Bazen binicinin bacakları eyerin tepindirikleri altına bile yetişemez. Böyle biniciler küçük atlara binmekle kalmamalı küçük eyerler de kullanılmalıdır.

Binicinin tam güvenini kazanmak için, bir kaç ders yardımcı yedeğinde gezdirmek yararlı olur. Günlük eğitim başlangıçta en fazla yarım saat olmalı, daha sonra eğitim düzeyi arttıkça süre de artırılmalıdır. Fakat bu sürenin binicilerde bıkkınlık ve yorgunluğa neden olmasını önlemek için, sık sık değişiklikler yapmak ve kısa dinlenme araları vermek gerekir. Binicinin atı durdurması, yürütmesi ve süratli yapmasını öğrenmeden, serbest çalışmasına izin vermek erken olur. Dolayısıyla daha çok öğretmen yönetiminde yedekte ve çılbır çalışmasında çalıştırılması doğrudur. Çılbır çalışma alanının çevresi belirlenirse, atın çılbır çekişlerini önler, daire üzerinde yumuşak kalmasını sağlar ve denetim için iyi olur. Yine başlangıçta daha iyi yönetim sağlamak için çılbır çalışması alanının 13 - 13.5 m. çapında, küçük dairede ve zamanla 20 m. çapında bir dairede yapılması uygun olur.

Jimnastik çalışmaları da çok önemlidir ve her eğitim saatinde yapılmalıdır. Bağımsız ve dengeli bir biniş, sağlam bir kavrama sağlayarak biniciyi fizik ve zihnen geliştirir. Zamanla bağımsız dizgin uyarı ve yardımlarını da öğretir. Binicinin binicilik temelini oluşturacağından, başlangıçta her şey doğru öğretilmeli ve acele edilmemelidir. İlk zamanlarda yerleşen hataların düzeltilmesi çok zor ve zararlıdır. Öğretmen at, kesin olarak binicinin yumuşak binişini sağlayabilecek uyarı ve yardımlarına (özellikle sürüş uyarı ve yardımlarına), uygun ve yeteri kadar cevap verebilecek düzeyde iyi eğitim almış olmalıdır. Her iki yanda da çok iyi çalıştırılmış, binicinin eline güvenen, deneyimli öğretmen at, her zaman yeğ tutulmalıdır. 

Genç ve deneyimsiz atlarla binici eğitimine kesinlikle izin verilmemelidir. “İyi terbiye edilmiş at, en iyi öğretmen attır.” Ayrıca ileri düzeydeki biniciler de fırsat buldukça bu tip atlarla çalışarak, zamanla oluşmuş biniş hatalarını keşfederek giderebilme olanağına sahip olurlar. Engel atlama çalışmalarında kullanılacak öğretmen atlarda, yukarıdakilere ek olarak aranan özellikler; atın engelleri atlama isteğinin olması ve mesafeyi bölerek uygun sıçrama noktasını bulması yeteneğinin yüksek düzeyde gelişmiş olmasıdır. Bu düzeydeki atlar, kısa sürede sertleşmedikleri ve direnme göstermedikleri için, öğrenim süresinin kısalmasını ve niteliğinin yükselmesini sağlar. Öğretmen atlar, bu özelliklerini arazide de aynı şekilde devam ettirebilmelidir. Eğitimin en önemli aşamasını oluşturan arazi çalışmalarının başarısı için bu özellikler, öğretmen atta “olmazsa olmaz” niteliğindedir. Öğretmen atlar, acemi binicilerin öğrenme aşamasında yaptıkları birçok hatanın oluşturduğu zorlanmalara maruz kalacakları için, çok iyi bir bakıma gereksinim duyarlar. Bu yıpranmanın giderilmesi amacıyla atın biniş dışı bakımının çok iyi yapılması gerekir. Ayrıca usta biniciler zaman zaman bu atlara binerek, acemi biniciler yüzünden oluşmuş sertlik ve kötü huyları ortadan kaldırmalıdırlar. 

Eğitici, derslerde kullanılan atlara zaman zaman kendisi de binerek atlar hakkında bilgi sahibi olmalı ve gerekirse düzeltici çalışmalar yapmalıdır. Uygun öğretmen atlar, eğitimin başlangıcında olduğu gibi, ilerleyen aşamalarında da kullanılmalıdır. “Bir binicilik tesisinin aynası o tesisin sahip olduğu öğretmen atların nitelikleridir.”